Prestatieafspraken 2023 Westerwolde Acantus BOW

Document prestatieafspraken

Opbouw van dit document

De meerjarige prestatieafspraken worden weergegeven onder de ambities uit het RAK met daarbij een activiteitenoverzicht. Deze worden jaarlijks gemonitord en indien nodig aangepast of aangevuld. Regionaal zijn afspraken gemaakt over de volkshuisvestelijke opgave vanuit het ruimtelijk domein, sociaal domein, zorg domein en duurzaamheid.

Per volkshuisvestelijk thema staan vervolgens de prestatieafspraken aangeven waarmee wij in 2023 lokaal invulling geven aan het RAK. Een deel van de prestatieafspraken is geformuleerd op hoofdlijn, proces of intentie en moet nog SMART worden gemaakt. Dit doen wij in goed overleg, beginnende in Q1 2023. Naast prestatieafspraken per volkshuisvestelijk thema, hebben wij ook de onderstaande procesafspraken gemaakt om onze samenwerking te verbeteren.

• Vanaf januari 2023 een vaste structuur van een tweemaandelijks Ambtelijk Overleg met de BOW over de prestatieafspraken (AO) en een driemaandelijks Bestuurlijk Overleg (BO). In het AO prestatieafspraken worden de prestatieafspraken gemonitord en wordt voorbereid wat in BO wordt besproken, onderhandeld en besloten ten aanzien van het maken van prestatieafspraken of bijsturing van de gemaakte afspraken. B.O.W. sluit tweemaal per jaar aan bij het BO: Wanneer het over prestatieafspraken gaat (Q2 en Q4).
• Gemeente  verzorgt  de notulen en monitoren elk kwartaal door de inzet van een stoplichtmonitor. Daarmee behouden wij het overzicht over de voortgang en kunnen wij tijdig bijsturen, bijv. wanneer omstandigheden veranderen door veranderingen in Wet- en regelgeving voor woningcorporaties of nieuwe taakstellingen uit de Nationale Woon en Bouwagenda (NWBA) voor gemeenten. Het invullen van stoplichtmonitor gaat om het geven van een korte toelichting op de voortgang. Groen: het gaat zoals gepland; Geel: het gaat niet zoals gepland maar geen bestuurlijke aandacht is nodig; Oranje: het gaat niet zoals gepland en bestuurlijke aandacht is nodig.

Beschikbaarheid

Regionale ambitie

Beschikbaarheid	Trekker	Planning
Gemeenten en corporaties zorgen ervoor dat er in 2022 een goed functionerende woningmarktmonitor is. Op basis hiervan maken zij regionaal en lokaal afspraken over hun inzet voor de kwaliteit van de woningvoorraad.	Gemeente Veendam (i.s.m. programmabureau)	Einde Q2 2022
Om ervoor te zorgen dat nieuwbouw sneller en soepeler verloopt, maken gemeenten en corporaties in 2022 een overzicht voor het doorlopen van alle stappen rondom nieuwbouw, met een checklist van aandachtspunten en aanspreekpunten en duidelijkheid over wie wat betaalt.	Gemeente Oldambt	Einde Q2 2022
Corporaties, huurdersorganisaties en gemeenten (alle betrokken domeinen) maken regionale afspraken over urgentiebeleid. We accepteren daarbij dat statushouders conform de taakstelling die het Rijk gemeenten oplegt, een voorrangspositie hebben. De afspraken die zorgaanbieders, corporaties en gemeenten met elkaar gemaakt hebben over het binnen een bepaalde termijn huisvesten van inwoners die uitstromen uit een intramurale setting werken we uit in het urgentiebeleid. We herijken de visie op sociale en medische urgentie.	Groninger Huis	1e inventarisatie: Einde Q2 2022
Gemeenten en corporaties gaan samen in gesprek over de promotie van het wonen en leven in Oost-Groningen en het informeren van inwoners over keuzes en hun eigen rol op de woningmarkt.	Gemeente Westerwolde	Q2 2023

Prestatieafspraken 2023

Beschikbaarheid	Uitvoerende(n)
Wij komen in 2023 een visie en programma overeen voor de gezamenlijke volkshuisvestelijke opgave in Westerwolde, mede op basis van het Woningmarktonderzoek Oost-Groningen 2021-2031. In dit programma bouwen wij de noodzakelijke flexibiliteit in d.m.v. het vierjaarlijkse regionaal Woningmarktonderzoek en de jaarlijkse Woningmarktmonitor. Acantus monitort daarnaast zelf de vraagontwikkeling. B.O.W. streeft naar een omvang van minimaal 30% sociale huur van de gemeentelijke woningvoorraad (nieuwbouw-uitbreidingsplannen).	Westerwolde, Acantus, B.O.W.
Gemêleerde wijken zijn een belangrijk thema. Bovengenoemde visie en programma bieden aanknopingspunten voor gemêleerde wijken, door mix van huur en koop bij grotere nieuwbouwprojecten. . Extra vrije ruimte bij het passend toewijzen kan bijdragen aan gemêleerde wijken In 2032 en verder leggen wij de extra vrije toewijzingsruimte tot maximaal 15%, zoals is opgenomen in het activiteitenoverzicht 2023. In 2023 monitort Acantus de resultaten hiervan en bespreken wij jaarlijks in de nieuw afgesproken cyclus van het AO.	Acantus
Wij verkennen de mogelijkheid en het instrumentarium voor een pilot doorstroming van oudere huurders uit grote eengezinswoningen (naar voorbeeld van pilot in Veendam). Verkenning op basis van o.a. de uitkomsten van de pilot in Veendam.	Acantus en B.O.W.
Wij starten in 2023 een (meerjarig) pilotproject inponding, op een locatie waar Acantus reeds geclusterd bezit heeft (‘blokken’ van bijv. rijwoningen). In Q1 2023 beginnen wij het gesprek over o.a. locatie(s), looptijd, streefaantallen, woonlasten en randvoorwaarden zoals de verkoop van dun bezaaid bezit elders. In de basis blijft Acantus terughoudend met de verkoop van bezit, conform eerdere afspraken hierover. Acantus blijft minimaal gelijk in aantal sociale huurwoningen.	Westerwolde, Acantus
Wij bedenken een manier om jongvolwassen te informeren over het belang van inschrijving voor een sociale huurwoning. Dit belang is velen onbekend. Acantus en BOW nemen de regie, gemeente kan informatie delen op o.a. de gemeente website en de socials.	Westerwolde, Acantus, B.O.W.
Wij herijken in Q1 2023 de samenwerking door nieuwbouw-, renovatie- en sloopprojecten zowel in de initiatiefase als tijdens het bestaande projectenoverleg te bespreken. Het door Acantus op voorhand betrekken van Westerwolde bij projecten, zorgt ervoor dat benodigde procedures efficiënt kunnen worden doorlopen. Daarnaast maken wij elkaar de eigen interne stappen duidelijk en monitoren wij het proces voortaan. Daardoor borgen wij de voortgang van de Acantus projectenplanning (bijlage bij activiteitenoverzicht).	Westerwolde, Acantus

Acantus programma 2023

• Nieuwbouw (Het gaat hier om bruto-toevoeging aan de woningvoorraad: het resultaat van nieuwbouw en sloop. Het gaat hier niet om netto-toevoeging aan de woningvoorraad, oftewel het aantal extra woningen t.o.v. 2022.)
• Renovatie: 111
• Sloop: 36

Programma doorkijk 2024 t/m 2027 (indicatief). Deze doorkijk herijken we jaarlijks in het prestatieafspraken traject

• Nieuwbouw: 134
• Renovatie: 127
• Sloop: 103

Betaalbaarheid

Regionale ambitie

Betaalbaarheid	Trekker	Planning
We willen de sociale huurwoningen beschikbaar en betaalbaar houden voor alle huurders. Daarom werken we aan betaalbaarheid vanuit de woonlastenbenadering.	Gemeente Oldambt	1e inventarisatie: Einde Q2 2022
Corporaties beperken de woning gebonden energielasten door een betere energieprestatie van de woning. De totale gemiddelde woonlasten mogen niet stijgen na duurzaamheidsingrepen, voor zover de corporaties daar invloed op hebben. Daarnaast helpen corporaties de woonlasten van huurders te beperken door actief kennis te delen over mogelijkheden om minder energie (gas/elektra) te gebruiken.	Acantus	Q3 2022
Gemeenten en corporaties ondersteunen inwoners in hun financiële gezondheid. Door vroegsignalering, inzet op preventie en door het bekend maken van financiële mogelijkheden, regelingen en het aanvragen van bijdragen. (Aanbod SVN, voorzieningenwijzer of gelijkwaardig hulpmiddel, kwijtschelding gemeentelijke heffingen, formulierenbrigade, energiecoach, wooncoach). Huurdersorganisaties kunnen zich daarbij inzetten als ambassadeur, hun rol wordt lokaal en per project of voorziening afgesproken.	Gemeente Pekela	Q4 2022
Gemeenten en corporaties werken door middel van vroegsignalering samen aan het voorkomen van huisuitzettingen op basis van huurschuld	Gemeente Pekela	Q2 2022
Corporaties geven woningzoekenden met een problematisch betalingsgedrag in het verleden een (nieuwe) kans wanneer zij ondersteuning krijgen of hebben gehad om hun huishoudboekje weer op orde te brengen.	Alle corporaties (Acantus procesmatige trekker)	Q1 2023

Prestatieafspraken 2023

Betaalbaarheid	Uitvoerende(n)
In kader van de energiearmoede start Acantus in het najaar van 2022 met het kierteam voor woningen met een D,E,F,G label. Het kierteam zet in op direct uitvoerbare maatregelen voor het verminderen van de energievraag: kieren dichten, juist afstellen CV ketels en plaatsen HR++ glas.	Acantus
Wij werken in 2023 samen aan het delen van begrijpelijke informatie aan huurders over de (on)mogelijkheden voor het plaatsen van zonnepanelen.	Acantus en B.O.W.
Wij zetten ons in 2023 gezamenlijk in voor het kweken van bewustzijn over woongedrag en het gebruik van energie. Acantus zet in 2023 energie-ecoaching voort. Bij de doorontwikkeling van onze aanpak kijken wij of de (Aedes) methode ‘meters maken’ kunnen en willen toevoegen.	Acantus en B.O.W.
In 2023 en verder zetten we vroege signalering voort. Vanaf 2023 maken wij verdere afspraken over de jaarlijkse monitoring van signalen en opvolging. Wij hebben aandacht voor zaken zoals gevoelens van schaamte bij betalingsachterstand.	Westerwolde, Acantus
Vanaf 2023 wordt schuldenproblematiek voortvarend en met compassie voor de betrokken huurders opgepakt.	Westerwolde, Acantus
In 2023 evalueren wij de pilot Voorzieningenwijzer. Op basis daarvan komen wij tot overeenstemming over het vervolg daaraan. Uiterlijk Q3 2023 nemen we een besluit over het structureel inzetten van de Voorzieningenwijzer. Wij nemen daarin mee de wens om de Voorzieningenwijzer af te stemmen op instrumenten/initiatieven omtrent energiearmoede en vroegsignalering. B.O.W. wordt betrokken bij bewustwording en communicatie.	Westerwolde, Acantus, B.O.W.

Duurzaamheid

Regionale ambitie

Gemeenten en corporaties organiseren de ondersteuning van huurders en woningeigenaren met inzet van energiecoaches, energiebespaarpakketten en andere acties. Huurdersorganisaties kunnen als zij dat willen betrokken worden bij bewustwording en communicatie.	Gemeente Oldambt (i.s.m. programmaburo)
Gemeenten blijven de corporaties actief betrekken bij de uitwerking van hun warmtetransitievisie en stellen op basis van deze dorps- en wijkaanpakken op. De focus ligt daarbij in eerste instantie op verduurzaming en terugbrengen van het energieverbruik. Het in beeld brengen van de energielabels is daarbij een middel om de opgave in beeld te brengen en de voortgang te monitoren.	Alle gemeenten
Gemeenten geven op hun eigen manier vorm aan de wamtetransitievisie en de uitvoering daarvan. Zij blijven met elkaar kennis en ervaring uitwisselen over de concretisering van de warmtetransitievisie om zo van elkaar te kunnen leren.	Alle gemeenten
Gemeenten en corporaties onderzoeken samen de mogelijkheden van alternatieve energiebronnen en sluiten daarvoor aan bij de meest recente ontwikkelingen wat betreft innovaties en beleid.	Alle gemeenten

Prestatieafspraken 2023

Duurzaamheid	Uitvoerende(n)
Wij geven in 2023 uitvoering aan een plan van aanpak Energiearmoede (trekker is Westerwolde). Het doel is het integreren van alle instrumenten/initiatieven tot een samenhangend en begrijpelijk, overzichtelijk geheel voor bewoners. BOW wordt betrokken bij bewustwording en communicatie.	Westerwolde, Acantus
We komen in 2023 tot afspraken over deelname van Acantus aan de pilot in Veelerveen, waaronder het versneld verduurzamen van de circa 20 huurwoningen. Een denkbare vervolgstap is om ook in de GGA Vlagtwedde met een versnellingsopgave aan de slag te gaan, volgens dezelfde samenwerking. Dit kan de opmaat zijn naar een gezamenlijke ontwikkeling van een ‘meerjaren uitvoeringsprogramma warmtetransitie’.	Westerwolde, Acantus
Acantus brengt t/m 2028 in totaal 600 woningen met label EFG naar minimaal label C. Het gaat zowel om renovatie/verduurzaming als om sloop/nieuwbouw. De belangrijkste afspraken uit de Nationale Prestatieafspraken t.a.v. duurzaamheid, die wij ook willen realiseren in de gemeente Westerwolde zijn: Geen CO2 uitstoot in de gebouwde omgeving in 2050 In 2029 zijn er geen sociale huurwoningen meer met het energielabel E, F en G. Tenzij deze woningen voor sloop aangemerkt zijn of een monumentale status hebben Isolatie van huurwoningen wordt gratis (geen extra huurverhoging)	Acantus

Leefbaarheid

Regionale ambitie

Gemeenten en corporaties kijken integraal naar de opgave in dorpen en wijken en maken samen met maatschappelijke organisaties en bewoners in dorpen en wijken waar dat prioriteit heeft dorps- en wijkplannen waarin we oog hebben voor zowel de fysieke als sociale aspecten.	Gemeente Veendam (i.s.m. programmaburo)
Gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties werken samen in lokale teams met andere maatschappelijke organisaties en gaan lokaal aan de slag met buurtschouwen in hun wijken en dorpen.	Gemeente Pekela
In wijken en dorpen waar de leefbaarheid onder druk staat, monitoren we meldingen van overlast en zorgelijk gedrag. We werken goed samen om te kijken wat mensen nodig hebben om goed in deze dorpen en wijken te wonen.	Gemeente Veendam
Bewoners, corporaties en gemeenten (en politie) inventariseren de vormen van overlast.	Gemeente Pekela
Betrokken partijen maken taken, verantwoordelijkheden, rollen, aanspreekpunten en instrumenten inzichtelijk. Dit doen zij in samenwerking met de huurdersorganisaties.	Gemeente Pekela
Betrokken partijen en organisaties zorgen gezamenlijk voor eenduidige en heldere informatievoorziening en communicatie (wie wat doet en waar welke vorm van overlast te melden).	Gemeente Pekela

Prestatieafspraken 2023

Leefbaarheid	Uitvoerende(n)
In 2023 levert de GGA-Vlagtwedde een start- en visiedocument, koersdocument en uitvoeringsplannen op. Acantus en Westerwolde participeren hieraan met andere partijen. De regie ligt bij de gemeente, ondersteund in de uitvoering door RWLP.	Westerwolde, Acantus
Met gebruikmaking van het Leefbaarheidsbudget organiseert B.O.W. in 2023 in aantal wijken een ‘opschoondag’, in samenwerking met dorpsverenigingen.	B.O.W. en Acantus
Wij werken samen aan buurten en wijken die ‘schoon heel en veilig’ zijn. B.O.W. signaleert aan Acantus op basis van meldingen van huurders . In 2023 gaan we aan de hand van schouwen in kwetsbare wijken in gesprek over de leefbaarheidsopgave daar. Wij vinden overeenstemming over de benodigde inzet van het beschikbare instrumentarium. Waar in geval van woonoverlast de beleidsregel Wet aanpak woonoverlast onvoldoende oplossing biedt, maken wij werkafspraken binnen de bestaande overlegstructuur met welzijns- en zorginstellingen.	Westerwolde, Acantus

Wonen & Zorg

Regionale ambitie

De gemeenten Oldambt, Pekela, Veendam, Stadskanaal, Westerwolde onderzoeken in de eerste twee kwartalen van 2022 of er bestuurlijke bereidheid is voor een regionale woon-zorgvisie waarin op hoofdlijnen wordt bepaald in hoeverre en waarin gemeenten op dit terrein samenwerking zoeken, dan wel kiezen voor een lokale woon-zorgvisie. De corporaties en contracterende partijen worden in deze afweging betrokken. In deze woon-zorgvisie wordt aandacht besteed aan de (dubbele) vergrijzing en aan specifieke doelgroepen. Naast de beschreven ontwikkelingen gaat het daarbij over levensloopbestendig wonen, WMO convenanten, toegang van nieuwe zorgpartijen en monitoring. De Woon-zorgvisie beschrijft hoe op de uitvoering van de visie wordt gestuurd en welke overlegstructuren daarbij wenselijk zijn.	Apart regionaal portefeuille-houdersoverleg wonen, sociaal, RO (aan te haken bij het Regionaal Pfo Wmo   Regie ambtelijk beleidsmede­werkers sociaal, altijd in samenwerking met beleidsmedewerker Wonen.
Gemeenten, corporaties en zorgorganisaties organiseren daarnaast een structureel overleg op lokaal niveau en waar wenselijk op regionaal niveau.	Idem
In samenwerking met corporaties nemen gemeenten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid om statushouders te huisvesten in overeenstemming met de gemeentelijke taakstelling. Ook om de inwoners die uitstromen uit een instelling waarin zij verblijven te huisvesten volgens de afspraken die daarover zijn gemaakt. Gemeenten en hun opdrachtnemers nemen hun verantwoordelijkheid om deze inwoners van passende ondersteuning te voorzien. Gemeenten en corporaties maken afspraken hoe zij dit coördineren en hoe zij elkaar op hun verantwoordelijkheid aanspreken, wetende dat zij hierin een gezamenlijk belang hebben.	Gemeenten en corporaties Acantus maakt inventarisatie
We bepalen wat we onder levensloopbestendigheid verstaan en spreken een basiskwaliteit voor levensloopbestendige woningen af.	Corporaties, Acantus is trekker	2023

Prestatieafspraken 2023

Wonen, zorg en welzijn	Uitvoerende(n)
In regionaal en/of provinciaal verband wordt in 2023 de ontwikkeling begonnen van een woonzorgvisie en huisvestingsverordening. In de tussenliggende periode wordt maximaal 30% van de beschikbare sociale huurwoningen jaarlijks toegewezen aan bijzondere doelgroepen zoals statushouders, uitstroom beschermd wonen en spoedzoekers. Dit gaan we monitoren. Mocht er meer vraag van kwetsbare doelgroepen zijn, dan gaan we in overleg voor bijstelling.	Westerwolde, Acantus
Westerwolde heeft een verplichting om statushouders passende huisvesting te bieden. Acantus heeft een inspanningsverplichting om, in samenwerking met Westerwolde en Welzijn Westerwolde, woningen beschikbaar te stellen voor deze doelgroep. In 2023 spannen wij ons samen in om de wachttijd voor statushouders te beperken, en zijn ons ervan bewust dat hier een redelijke termijn voor nodig is. Westerwolde geeft tijdig de taakstelling aan en organiseert een periodiek overleg. De gemeente zal een standpunt vormen over locaties waar zij statushouders liefst gehuisvest zou zien, daarbij denkend aan randvoorwaarden zoals leefbaarheid, voorzieningen, draagvlak omwonenden. B.O.W. ondersteunt het begrijpelijk communiceren aan reguliere huurders over het waarom van de voorrangsposities van statushouders.	Westerwolde, Acantus
Westerwolde heeft een OGGZ-netwerk (openbare geestelijke gezondheidszorg). Zij wil hierin gebiedsgericht gaan werken en zoekt daarin de samenwerking met Acantus. In 2023 vormen gemeente en Acantus een gezamenlijke visie hierop en maken zij afspraken over een gebiedsgerichte uitvoering in woonplaatsen en wijken.	Westerwolde, Acantus
Het Convenant Huisvesting (ex)-cliënten Beschermd Wonen & Opvang (BW&O) is gericht op het versnellen/versoepelen van uitstroom van cliënten uit de intramurale setting. In juni 2018 is dit convenant ondertekend door de Groningse gemeenten, corporaties en zorgaanbieders. Acantus geeft hier uitvoering aan. Dit houdt in dat als er een cliënt is die kan uitstromen, Acantus een inspanningsverplichting heeft om een woning binnen 3 maanden beschikbaar te stellen. Voor Westerwolde gaat het om kleine aantallen; enkele cliënten per jaar. Acantus, gemeente en zorgorganisatie trekken bij uitstroom gezamenlijk op, waarbij de BW-consulent de regiefunctie heeft.  Acantus verklaart zich bereid om woningen voor deze doelgroep beschikbaar te hebben en hier maatwerk (locatie, huurcontract, etc) voor te leveren.	Westerwolde, Acantus
Wij formuleren in 2023 een eenduidige definitie van “levensloopbestendig”, ook ten behoeve van andere gemeenten, woningcorporaties en huurdersverenigingen in de regio. Daarmee geven wij opvolging aan het RAK en eerdere prestatieafspraken. (Deze prestatieafspraak kan mogelijk worden opgepakt bij de ontwikkeling van de woonzorgvisie).	Westerwolde, Acantus (in regionaal verband)
De sociale woningvoorraad is deels verouderd en deels ongeschikt voor de zorgvraag. De gemeente zoekt het overleg met Acantus over een verantwoorde realisatie van renovatie en nieuwbouw waarbij de Wmo ook een aandachtspunt moet zijn. In 2023 betrekt Acantus de Wmo-adviseurs zo vroeg mogelijk in het proces bij bouwplannen. Door in deze tussenliggende periode zonder definitie van ‘levensloopbestendig’ nauw samen te werken, kunnen we zorgdragen voor een bouw en inrichting die later onnodige en hoge Wmo-uitgaven voorkomt.	Westerwolde, Acantus
Om gedegen keuzes te kunnen maken, is het nodig om inzichtelijk te maken in hoeverre het woningaanbod van Acantus geschikt is voor de zorgdoelgroepen die de gemeente moet huisvesten. In 2023 deelt Acantus een overzicht van locaties van de 262 nultredenwoningen. In 2023 deelt de gemeente een overzicht van woningen met Wmo-aanpassing.	Westerwolde, Acantus
In 2023 maken wij afspraken over het op voordracht van Wmo-adviseurs met voorrang verhuren aan Wmo-behoeftigen van grootschalige aangepaste woningen. De woningen staan maximaal 3 maanden leeg. De huurderving is voor rekening van gemeente/Wmo.	Westerwolde, Acantus
In 2023 onderzoeken wij de mogelijkheden voor het standaard invoegen van Wmo-woningen bij nieuwbouwplannen of herstructureringsgebieden. We voeren daarbij ook het gesprek over kostenverdeling. Wij verbinden dit met de prestatieafspraak over de visie en het programma voor de volkshuisvestelijke opgave in Westerwolde.	Westerwolde, Acantus

Begrippenlijst

• Vrije toewijzingsruimte: Corporaties mogen na 1 januari 2022 nog maar 7,5% van de sociale huurwoningen vrij toewijzen aan hogere inkomens (eenpersoonshuishoudens met een inkomen tot 40.765 euro en meerpersoonshuishoudens met een inkomen tot en met 45.014 euro prijspeil 2022). Dit percentage mag worden verhoogd naar maximaal 15% als hierover afspraken worden gemaakt in de prestatieafspraken.
• Vroegsignalering: dé manier om te voorkomen dat betalingsachterstanden verder oplopen en zich ontwikkelen tot een problematische schuldsituatie. Het helpt maatschappelijke kosten voor schuldhulpverlening te verminderen en zorgt ervoor dat schuldeisers hun geld eerder krijgen.

Communicatie

• Gemeente organiseert een moment voor de ‘natte handtekening’ in week 50.

• Gezamenlijk persbericht (concept wordt door gemeente opgesteld).

• Ondertekende versie wordt bekendgemaakt op de website van de gemeente en Acantus.

Ondertekening

Bewoners Organisatie Westerwolde, H. Tempel

Acantus, A. Tijsma

Gemeente Westerwolde, H.J. Kuper